Nasze jodło

Godajōm ô niym we radyjoku, piszōm roztomajte gyszichty, pokazujōm we telewizorze. Nasze jodło. Nasze - miarkuja, co ślōnske.

- To te nasz jodło je inksze jak kaj indzij we Polsce? - spytała sie mie moja dziewiyncioletnio wnuczka, kero filowala mi bez ramie co jo tam zaś szkryflōm.

- No dyć - ôdfukłach ji, niyrada, iże mie szteruje.

- A pojakymu tak je? - wierciōła mi dziura w brzuchu.

- Pojakymu, pojakymu... Mosz babo placek.

- Richtich chcesz wiedzieć?

- Toć, że chca.

- Tōż siednij sie dziołszko tukej kole mie na ryczce i posuchej: widzisz, nasze ślōnske jodło to je take ônake - inksze na beztydziyń, inksze na niydziela, inksze je na śniodanie i inksze na swaczyna. Blank inakszy wyglōndo ône we żniwa abo przi taki robocie, przi kery niy ma czasu warzić, a jeszcze inakszy na takich fajerach jak radośnik eli wesele, abo Gody.

Napocznymy ôd zupōw.

Noprzōd zupa na Gody - ślōnske gospodynie warzōm wtynczos siymiyniotka, abo inaczy konopiotka. Nazywo sie ôna tak skiż tego, co warzi sie jōm ze siymiynio, to je ze kōnopnych ziorek.

- A wiysz jako zupa warzi na Gody Twoja drugo ōma? - pytom sie ty moji dziołszki.

- Barszcz ze uszkami, abo nikedy grzibiōnka - pado mi.

- No widzisz, to sōm zupy, kere idzie jeść bele kedy, a siymiyniotka na Ślōnsku jodo sie ino roz do roku, inaczy, jak kaj indzij.

Siymiyniotka (foto: www.kochamzupy.pl)

Abo weznymy taki ajntopf - zupa nojczynści ze roztomajty gymizy, warzono w jednym gorcu. Sōm tacy, co godajom, iże to je zupa na winie. Niymożebne? Możebne - bo dobro ślōnsko gospodyni poradzi zawdy uwarzić zupa ze wszyskigo, co ji sie pod rynka nawinie.

Niy trza na nia mieć recepta. Ważne, coby bōła gynsto i pożywno. Dowo sie tyż ku ni chlyb. Tako zupa robi sie nojczynści jak niy ma czasu warzić cołkigo ôbiadu.

Ajntopf (foto: www.fotoforum.gazeta.pl)

I jeszcze ôberiba. Wiysz, co ino na Ślōnsku je tako zupa? Kaj indzij we Polsce to jedzōm ino te knole, a liście wyciepujōm. A Ślōnzoczki niy - bo ône niy majōm mody psuć jodła.

Zupa z ôberiby. (foto: www.kochamzupy.pl)

Stōnd sie tyż wziōna nojbardzi znano ze ślōnskich zup - wodziōnka.

Wodziōnka (foto: www.mojegotowanie.pl)

c.d.n.