Ślonske Dzieciontko

Już we niydziela napocznymy adwynt – sztyry tydnie czekanio na Godnie Świynta, na narodzynie Bożyj Dzieciny – Dzieciōntka. I bydōm juzaś roraty – msze św., kere sōm wczas rano, jak jeszcze je ćma i bestōż bajtle chodzōm na nie ze kolorowo świycōncymi latarkami. We kościołach (choć niy we wszyjskich) narychtowane sōm słōdki, po kerych słazi na ziymia Dieciōntko.

Ślōnske Dzieciōntko to mały Jezusek, kery rodzi sie we wilijo we Betlejym. Nale niy ino, bo jak napiszymy słowo „dzieciōntko” małōm literōm to my, Ślōnzoki wiymy, iże idzie ô gyszynk, kery Dzieciōntko przinosi nōm we wilijo. Dostać ôd Dzieciōntka jakisik fajny gyszynk niy ma tak leko. Trza bez cołki rok być grzecznym nō i napisać dō Niego list. Po prawdzie, to Bożo Dziecina wiy wszyjsko, tōż wiy tyż, jake by my chcieli gyszynki, nale Ślōnzoki mniymajōm, iże noleży sie Dzieciōntka ô gyszynk poprosić. Jak pisze Marek Szołtysek we ksiōnżce „Śląskie Boże Narodzenie” to niy ino Ślōnzoki tak mniymajōm. Idzie tyż poczytać ô tym we biblyjce, we Ewangelii podug św. Mateusza .Je tam taki kōncek : „Proście, a dajōm Wōm; szukajcie ,a znojdziecie; klupcie, a ôdewrzōm Wōm. Bo przecam kożdy, kery prosi, dostowo; kery szuko, znojdzie , a klupiōncymu ôdewrzōm”(Mt 7,7-8 ).Tōż taki napisany list trza wsadzić we koperta, zaklejić, nō i napisać „Dzieciōntko, Niebo”. Znaczka niy trza. Trza ino jeszcze położyć list na fynsterbrecie, a Janioł weźnie go, jak bydymy spali i zaniesie tam, kaj trza.

Miarkuja, iże wszyjscy wiedzōm, co Dzieciōntko przichodzi ino 24 grudnia. Ȏ kery przichodzi, tego żodyn niy wiy, bo przecam żodyn Go nigdy niy widziōł. Robi to jakosik tak po kryjomu, nojczyńści, jak cołko familijo siedzi przi wieczerzy i niy dowo pozōr, co sie we izbie wyrobio. Dziepiyro wtynczos, jak wszyjscy powieczerzajōm, podzielōm sie ôpłatkym, porzykajōm i pośpiywajōm kolyndy, to bajtle mogōm szukać gyszynkōw, abo wyciōngać je spod chojinki.

We cołkym świecie ludzie wiedzōm, iże Jezus narodziōł sie we Betlejym, nale gyszynki przinosi ino 

u nos, na Ślōnsku i to niy na cołkym, bo na Ślōnsku Cieszyńskym robi to Aniołek (a to skuli tego, co tam bōło zowdy wiyncyj wanielikōw). Ślōnzoki wiedzōm ô tym ôd hańdowna i winszujōm sie „bogatego dzieciōntka”, a i bajtle, jak sie po świyntach trefiōm we szkole, to aszōm sie jedyn przed drugym, co ftory dostoł ôd Dzieciōntka. I choć tradycjo podano na naszo bōła kejsik i we Czechach, i we Austrii, i we nikerych niymieckich landach to – dejcie pozōr ! – ôstała sie już ino u nos  - na Wiyrchniym Ślōnsku. Tōż zrōbcie wszyjsko, co ino mogecie, coby ôna u nos bōła zowdy,  coby znały jōm niy ino nasze bajtle nale tyż wnuki, prawnuki, praprawnuki, itd. Tego Wōm, a i mie samyj  winszuja na te Godnie Świynta. Fajrujcie je ze cołkymi familiami, a Dzieciōntko niych trefi do Wōs ze nojgryfniejszymi gyszynkami i niych Wōm błogosławi na cołki bezrok.