sobota, 27 czerwca 2015

Czowiek, filozof, ksiōndz - spōminki


Sznupałach dzisioj trocha we gazytach. I we "Dziynniku Zachodnim" znodłach artykuł ô ksiyndzu Józefie Tischnerze

Jutro, we niydziela bydzie tymu już 15 lot jak Go s nami niy ma. 

Pojakymu ô Niym pisza? A dyć skiż tego, co staroł sie ô gwara. Wiymy, co Ôn bōł górolym ze Podhala. Niy roz, jak godoł kozania to tyj swoji gwary używoł. Niy bōło Go gańba rzōndzić po góralsku a bōł przeca fest szkolōny. Szanowoł gwara niy ino swoja. Wiedzioł, iże gwara to niy ino godka, ale tyż to, jak sie patrzi na świat, jak sie widzi swoja mało dziedzina, jak sie ôdczuwo prziwiōnzanie do tego kōncka Polski, w kerym sie prziszło na świat i jak sie ô niym godo. 

I tyż możno mało fto wiy ô tym, co swoje godki ô Polsce, ō Kościele i ô życiu nagrywoł tukej u nos, na Ślōnsku, we katowickij telewizji. Bo gościnny Ślōnsk przijōn Go jak swego. Tukej ks. Tischner czuł sie jak w dōma choć przijyżdżoł jako gość. 

Dejcie pozōr! Ksiōndz Tischner, choć niy Ślōnzok, spokopiōł, co bōłoby blank niymōndrze wypiyrać sie swoji gwary. I Ôn mo prawie. Tōż pamiyntejcie ô nij, miyjcie ō nia staranie, pokazujcie dzieciom, jako gwara ślōnsko jest piykno i bogato. 

piątek, 19 czerwca 2015

Niy przepōmnij


Dziepiyro co fajrowali my Dziyń Matki, a tu już za pora dni zaś mōmy fajer – Dziyń Ôjca. Latoś we Polsce już 50–ty roz bydymy Tatulkōm winszować i dziynkować. A jest czego i za co.
Winszujcie Jym zdrowio i siyły do roboty,czasu dlo bajtli i pszōnio ôd nich. I piyknie podziynkujcie. Za wszyske utropy i starania za Jejich ôpieka,za ciynżko robota, za wychowanie.
Pokożcie Jym, co ô Nich stojicie. I rōbcie tak, cobyście we tyn dziyń mieli fraj i trocha z tymi Ôjcami pobyli. A te z Wos, kere majōm już Tatulkōw na tym lepszym ze światów, niych pudōm ze jakom blumōm na kerchōw i porzykajōm za Nich. Tōż niy przepōmnijcie!
Już we nojbliższy wtorek mōmy Dziyń Ôjca.

środa, 10 czerwca 2015

Nasze Mamulki


Jak wszyjske tukej miarkujecie sōm we moju jedne gody, ô kerych niy idzie przepōmnieć. Je ci to dyć „Dziyń Matki”, Mamulki, Mamuśki, Mameczki, Muter i jak tam jeszcze kery bydzie ci to mianowoł. We tyn dziyń trza chocioż roz haltnōńć, wybrymzować a lajstnōńć Ônym jake blumy, tytka maszkytōw i podeptać, tam kaj na nos na isto niy poradzōm sie doczkać, kaj zowdy je plac przi stole, kaj zowdy nōm przajōm, choby my byli i nojsrogsze ôchyntole.

Wiycie, keryś mōndry pedzioł, co naszo dōmowina, naszo rajn chałpa, nasz dōm i pomiyszkanie, to na isto niy sōm yno ściany, gipsdeki i deliny. To sōm na isto posmorszczane kej rozinki, pieczki usiotane rynce naszyj Mamulki. Tam trza tyn kusik na te posmorszczane ôd roboty rynce dać i jeszcze piyknie, szykownie podziynkować za ta utropa, za te storanie bez cołki żywot. I niy godejcie mi, iże przi tym cołkim tyraniu za złociokōma moge być knap ze czasym, eli możno zaboczyć ô Tyj, kero nos na tyn świat wykludziōła i na ludzi wyrychtowała.

Geszichty ô godach matki siyngajōm czasōw downych, fajrowali je już we starożytnyj Grecyje. We srogij zocy mieli tyż te gody we Rzymie bo fajrowali gody boginki Cybele, kero tyż dō nich bōła mamulkōm bogōw. I już wtynczos fajrowali te gody we moju. Już we nowożytnych czasach wele 1600 roka we Angliji pocznōła sie ceremōnijo fajrowanio Maminyj Niydzieliczki. Bōło to zowdy we szczworto niydziela Srogigo Postu.

Nō, tōż wszyjskie we szczwortek dwadziestego szōstego trefiōmy sie u naszych roztomiłych mamulek!

wtorek, 9 czerwca 2015

O mnie

Gwarą interesowałam się odkąd pamiętam. Więcej lub mniej, ale zawsze z wielką radością. Aż w końcu zauważyłam, że doskonale się przy tym relaksuję.
Zaczęłam myśleć jak wykorzystać tę miłość do "ślonskij godki", jak pochwalić się swoją wiedzą i jak podzielić się nią z innymi.


Postawiłam na konkursy, w których można było wykazać się znajomością gwary.
To był dobry wybór.
Agora, Bytom 2012 rok - Śląskie Dyktando Mariana Makuli i... wygrałam.
To samo dyktando w 2013 roku i... znowu wygrana.
A potem poprzeczka wyżej.
Pierwsze dyktando po śląsku w Rybniku (maj 2014 rok). Nie mogłam uwierzyć - zajęłam drugie miejsce.

W tym roku w maju znów dyktando w Rybniku. Poszło nieco gorzej - dopiero czwarte miejsce. Przegrałam jednak z najlepszymi i to zmobilizowało mnie do intensywniejszej pracy nad ślonskom godkom.

O założeniu bloga jednak nie myślałam bo moja przygoda z komputerem zaczęła się niedawno, a że urodziłam się w latach 50 ubiegłego stulecia to jestem trochę słaba w te klocki.
Zdopingowali mnie i pomogli przyjaciele.
Teraz tylko opanuję śląską klawiaturę (bo chcę pisać gwarą), wymyślę nazwę bloga i... zobaczymy, czy dam radę.
A może ktoś podpowie mi, jaka nazwa byłaby odpowiednia dla takiego bloga?